De laatste playlist

Een Faceboek-vriendje van me en mede-blogger had gisteren een stukje gepost waarin hij, inclusief Youtube-clips, zijn muzikale wensen wat betreft zijn uitvaart aan de wereld kenbaar maakte. Hij gaat nog lang niet dood, hoor, tenminste, dat is de bedoeling, maar voor het geval dát is het in ieder geval duidelijk welke muziek er op zijn allerlaatste feestje gedraaid moet worden. Ik vind dat heel, heel verstandig van hem. Je moet er toch niet aan denken dat je daar ligt in je kist en ze draaien ineens een nummer wat helemaal niet bij jou past, of waar je eigenlijk een klerehekel aan hebt. Een klerehekel aan hád natuurlijk want je bent dood, sorry. Je kunt wel dénken dat mensen weten wat je lievelingsliedjes zijn en dat doen ze misschien ook wel echt, maar bij een afscheid zo definitief als de dood wil je specifieke lievelingsliedjes en dat lijstje zou wel eens veel minder bekend kunnen zijn bij de mensen om je heen dan je denkt.  Bovendien, jij bent net gestorven en iedereen om je heen heeft verdriet en pijn, iedereen is in de war of in shock. Er moet van alles geregeld worden, het is een komen en gaan van familie, vrienden/vriendinnen, kennissen, collega's, buren, slapen en eten wordt er nauwelijks gedaan, met al die emoties, dus jouw nabestaanden raken ook nog eens doodop (oeps, slechte woordkeuze). Denk je dan echt dat ze onder dergelijke omstandigheden nog helemaal helder kunnen (en willen) nadenken over jouw favoriete uitvaart-muziek? Ze zullen de klus heus wel klaren maar het is een zwaar karwei en het had ze bespaard kunnen blijven als jij zo verstandig was geweest om je muzikale wensen vast te leggen (of door niet te sterven maar dat is onmogelijk; ooit ga je dood).

Ik heb de cd maar ik draai hem nooit. Ik kan het niet aan. Ik kan naar zijn foto's kijken, ook naar foto's van de crematie, ik kan over zijn dood praten en schrijven, maar die cd, dat is te heftig. De liedjes afzonderlijk, daar heb ik geen problemen mee. Het is die hele cd, het geheel van al die liedjes bij elkaar opgeteld.  De meeste mensen komen niet zomaar plotseling te overlijden. Moos deed dat wel. En Moos wilde zich tijdens zijn leven niet met de dood bezig houden. Hij was er bang voor. Zelf hou ik van wandelen op begraafplaatsen maar Moos kreeg acuut een astma aanval zodra hij een kerkhof betrad. In de loop der jaren (vijfentwintig om precies te zijn) was het mij wel gelukt om hem zo ver te krijgen dat hij het een half uurtje volhield maar dan werd hij zó somber dat ik hem dan toch maar snel naar de uitgang loosde, weg van al die graven en tomben. Waarna hij alsnog een astma aanval kreeg. Naar mijn weten heeft hij één keer over het onderwerp 'dood' gesproken en toen ik daarvan hoorde, was ik ontroerd maar ook stomverbaasd. 'Mocht ik eerder dood gaan dan Yvonne, wil jij dan voor haar zorgen?', heeft hij gevraagd aan een dierbare vriend, jaren voor hij overleed. Ik wist van niks. Moos sprak niet over zulke dingen. Hij liep ervoor weg, letterlijk. Toen hij ineens stierf wist ik alleen dat hij gecremeerd wilde worden, dat hij zijn organen wilde doneren en dat een bepaald persoon niet welkom was op zijn crematie. De rest moesten mijn dochters en ik helemaal zelf invullen. 

Stand by me van Ben E. King * A.D.I.D.A.S. van Korn * You're the one van Kate Bush *  Love is stronger than death van The The * Give me back my man van The B 52's * Shout van Tears for Fears * Life's what you make it van Talk Talk. Ik weet de volgorde niet meer maar dit is de muziek die gedraaid werd tijdens Moos' uitvaart, op die mooie Oosterbegraafplaats. Moos hield van muziek. Hij was nou niet bepaald tekstvast en niet altijd even zuiver maar hij had er zo'n lol in om luidkeels mee te zingen met bepaalde nummers. Ik hou van mannen die zingen in huis, geeft me een fijn gevoel, maar ik moet bekennen dat Moos wat dat betreft tamelijk irritant kon zijn, wat soms nog zijn bedoeling was ook, want dat vond hij leuk, een beetje klieren. Hij kon niet zonder muziek. De jaren tachtig waren favoriet, maar hij hield ook van soul en rock en een beetje van dit, een beetje van dat. Dat er veel muziek moest zijn op zijn crematie , dat stond vast. De muziek zelf moesten wij verzinnen. Van te voren plan je hoe lang de dienst gaat duren (hoe langer de dienst, hoe hoger de kosten) en binnen die tijd moet alles gebeuren (anders krijg je een boete, die ik dus ook daadwerkelijk heb gekregen, want de dienst liep uit...). We hebben er heel lang over gepraat met z'n allen en hebben toen een selectie gemaakt, die we op cd zetten en meegaven aan de uitvaartspecialist, of hoe zo iemand ook heten mag, met het lijstje. Wij, wij waren helemaal van de wereld, helemaal overdonderd, totaal de kluts kwijt in die nachtmerrie van de eerste week na zijn dood (lees mijn blog getiteld Begin als je wilt begrijpen waarom). We sliepen nauwelijks, we dwongen onszelf om te eten en oceanen van tranen hebben we gehuild. Rationeel nadenken is dan verrekte moeilijk maar het moest gebeuren, we moesten een aantal liedjes uitkiezen dat binnen de afgesproken tijd paste en de cd moest op tijd (een dag van te voren? ik weet het niet meer) ingeleverd worden  Sommige liedjes vielen af bij voorbaat af, gewoon omdat wij ze niet leuk vonden. Aangezien wij de muziek moesten bedenken, vonden we dat we dat wel hadden verdiend. We besloten er geen treurzang van te maken. En de nummers moesten een betekenis hebben. Er moest een verhaaltje bij horen.

A.D.I.D.A.S (van Korn) heeft niets met het hippe merk te maken maar staat voor All Day I Dream About Sex. Moos blèrde het nummer altijd mee, met de pret van een rebellerende puber: 'All day I dream about sex. All day I dream about fucking'. Hij vond het zo geweldig dat ik hem ooit voorstelde om het te draaien op zijn crematie, waarop hij me aan keek met een blik van 'Ik ben getrouwd met een leipo', want Moos was niet zo zeker van zichzelf als de meeste mensen dachten en kon zich erg druk maken over de mening van anderen. 'Waarom niet? Het is dan toch jouw feestje? Plus jij bent dood, je kunt gewoon schijt hebben want jij hebt nergens meer last van en wat jouw christelijke familie van mij vindt kan me niks schelen, want ze moeten me toch al niet', waar ik puntjes mee scoorde want hij wilde heel graag schijt hebben, maar ik had het D woord gebruikt en hij maakte zich met een smoes uit de voeten. "Beslis jij maar!', en daarmee was de kous af wat hem betrof.  Beslis jij maar... En dat heb ik dus gedaan. Voor Moos. Omdat hij schijt wilde hebben maar het niet durfde. Omdat het één van zijn lievelingsnummers was. Omdat hij inderdaad graag over sex droomde. Keihard schalde de stem van Jonathan Davis die dag door de overvolle aula. Wij zaten helemaal vooraan en we hoorden later dat zijn halve familie zwaar geshockeerd had gereageerd toen men door kreeg waar de tekst over ging, maar aan de andere kant waren er ook mensen die het fantastisch vonden dat wij ervoor hadden gekozen om afscheid van Moos te nemen met muziek die bij hem paste.

 

Spijt heb ik er nooit van gehad. Ik sta nog steeds achter ieder liedje dat die dag gedraaid werd en mijn dochters ook. Maar wat zou het fijn zijn geweest als we van te voren zouden hebben geweten wat Moos zélf op zijn crematie gedraaid had willen hebben. Wat zou het fijn zijn geweest als we ons daar niet mee bezig hadden hoeven houden. A.D.I.D.A.S had niet op zijn lijstje gestaan, hij zou het niet hebben gedurfd maar die hadden we er waarschijnlijk gewoon tussen gepropt, want protesteren, dat kan niet als je dood bent, en het was echt zijn nummer, dus wat dat betreft was die keuze-vrijheid prettig maar toch. Moos had zijn redenen om niet met de dood bezig te willen zijn. Ik neem het hem niet kwalijk. Hij was wie hij was en hij kon ook niet weten dat hij onverwachts zou komen te overlijden op zijn 43ste. Ik heb er van geleerd hoe belangrijk het is voor je nabestaanden om je er wél mee bezig te houden. Denk na over je eigen begrafenis of crematie en laat je omgeving weten wat je graag zou willen en hoe je het graag zou willen. Praat erover of leg het vast op papier en vertel mensen waar je laatste instructies liggen zodat ze zich later, wanneer het zover is, niet druk hoeven te maken over bijvoorbeeld de lijst met muziek voor het grote, laatste afscheid. Maak die playlist. Voor het te laat is. Je kunt nooit weten.