Niggaz Bleed

"Niggaz bleed just like us
Picture me bein scared
Of a nigga that breathe the same air as me
Niggaz bleed just like us
Picture me bein shook
We can both pull burners, make the motherfuckin beef cook
Niggaz bleed just like us
Picture a nigga high
Then my life in that man hands, while he just decidin
Niggaz bleed just like us
I'd rather go toe to toe with all of y'all
Runnin ain't in my protocol"

 

Dit is niet mijn verhaal en waarschijnlijk het jouwe ook niet. We zijn allemaal anders maar sommige verhalen delen we met elkaar. Details kunnen verschillen en de manier waarop we ooit het verhaal beleefd hebben is voor ieder mens anders maar de rode draad blijft hetzelfde. Er zijn ook verhalen die minder herkenbaar zijn en die door weinig mensen gedeeld worden. Dit is zo'n verhaal. Niet het mijne, niet het jouwe, maar het zijne.

 

"Ki konjo bo ta wak, swa?", provocerend, en twee paar donkere ogen keken elkaar aan. De Antilliaan met de grote bek wist niet van het vuur in de rustige, stille Surinamer voor hem. Winston, opgegroeid tussen de karus, spreekt vloeiend Papiamento en herkende de beledigende betekenis van dat korte zinnetje. Het hing al maanden in de lucht. Een dreigende spanning. Hij zou hem gaan steken, had hij eerder tegen Winston gezegd. Steken. "Waarom hij me altijd vies aankeek? Hij was een hater, schat. I sabi toch?'. Blaffende honden bijten niet, zeggen ze, maar deze Antilliaanse hond was niet van plan om het bij alleen een beetje blaffen te houden. Er gingen geruchten over een mes. Winston had ze ook gehoord. En hij van de straat, van het harde leven, van de dood of de gladiolen, wist beter dan die geruchten niet serieus te nemen.

 

Het leverde Winston 14 dagen iso op, waarvan hij er 10 ook werkelijk in de isolatie-cel doorbracht. Hij had ze gewaarschuwd, de bewakers, het hoofd van de afdeling H. Hij had het gedrag van de swa gemeld en gevraagd om maatregelen. "Ik ken mezelf toch? Ik doe wat ik moet doen, schat, en ik wilde niet mijn programma verpesten". Zijn verblijf in de p.i. Lelystad zat er bijna op. Nog 4 weken en dan zou hij vertrekken naar Heerhugowaard. Van een gesloten inrichting zou hij naar een open inrichting verhuizen. Nog een maand en hij zou de volgende fase van het traject in gaan. "Ik was bang. Ik wilde zo graag naar open kamp, daar had ik me op gefocust". Dus was hij de confrontatie uit de weg gegaan, oogcontact had hij vermeden om de boel niet uit de hand te laten lopen en ook had hij diverse keren met het afdelingspersoneel gesproken. "Jullie moeten er iets aan doen. Ik voel me bedreigd. Jullie weten waartoe ik in staat ben. Ik wil het niet verpesten". Begrip hadden ze maar zonder bewijs kon men niets voor hem doen. "Het staat genoteerd. We weten het. Maar zolang hij niets doet, kunnen wij ook niets doen". De Antilliaan stond bekend als een lastpost, een vervelende mannetje en was al een paar keer binnen de gevangenis zelf overgeplaatst. Ze wisten niet meer wat ze hem aan moesten. "Hij speelde gangsta. Een grote bek had hij". Wat doet iemand die zich bedreigd voelt maar geen bescherming vindt bij de personen die verantwoordelijk zijn voor zijn veiligheid? Die beschermt zichzelf. "Runnin ain't in my protocol" en Winston ging in de aanval.

 

"Als die man daar beneden zo recreatie heeft en ze maken die deur van 'm open, dan ga ik hem pakken". Waarom de bewaker niets deed om hem tegen te houden na deze openlijke aankondiging is net zo opvallend als het feit dat diezelfde bewaker zich omdraaide en wegliep vanaf het moment dat Winston hem aankeek, als laatste waarschuwing, en rustig de trap naar beneden nam terwijl de celdeur van de Antilliaan open ging. Geen achteraf-hoekje, geen stiekem gedoe in de schaduw maar open en bloot wandelde Winston op zijn gemak naar de recreatie-ruimte, waar hij de metalen stang van een fitness-apparaat los klikte en op de tonen van Niggaz Bleed naar zijn nietsvermoedende mede-gedetineerde liep. Gewapend met 20 kilo staal deed een 74 kilo gespierde dagu van de straat wat hij had aangekondigd en begon op de bedreiging in te rammen. "Ik wist wat ik deed. Ik wist de consequenties. Maar ik had schijt. Ik voelde dat ik in mijn recht stond, snap je?" Aan 3 gewelddadige minuten van woede kwam een eind door ingrijpen van het bewakend personeel, onder begeleiding van het alarm en op het ritme van het dichtklappen van de deuren. Piep-piep-piep-klang!, piep-piep-piep-klang! En de geruchten bleken waar. Een mes viel op de grond.

 

Ik ben niet objectief. Ik kan geen zwart/wit oordeel geven. Winston vertelde me zijn verhaal destijds toen we lui en loom op bed lagen, in de herfst van 2007, en hij een voor die tijd zeldzame praatgrage bui had. "Ik ben er niet trots op, schat, maar ik heb ook geen spijt". De stem van The Notorious B.I.G.  klonk op de achtergrond. "Picture me bein scared of a nigga that breathe the same air as me". (Ik was toen nog zo naief. Ik had mijn eigen met sores gevulde leven maar ik wist weinig van andere manieren van overleven.) Hij had het me aarzelend, voorzichtig verteld, nog niet helemaal zeker van zijn vertrouwen in mij. "De bewakers konden niet bij me komen want ik zwaaide met die stang om me heen. Tot ik zag dat ze die swa hadden gepakt en ik die knefi zag. Ik heb die stang neergelegd en heb me vrijwillig over gegeven". Na 10 dagen kwam hij met een beginnende baard uit de iso. Niets anders had hij gedaan dan slapen, eten en push ups. Op de gang had hij de Antilliaan horen jammeren: "Waarom plaatsen jullie me over naar een andere bajes en hem niet?", nadat ook hij uit isolatie was gehaald. Winston mocht in Lelystad blijven. Zo'n 3 weken later vertrok hij richting open kamp. Zijn dossier werd er een stuk grimmiger door en de halve gevangenis wist ineens wie Winston was maar verder kwamen er geen sancties. "Ze zeggen dat die man een gebroken rib had. Ik weet het niet. Maar ik moet hem goed hebben geraakt. Hier, hier sloeg ik hem", en terwijl hij zijn hand op mijn ribben legde, "Die avond kwam wel de trauma-helikopter. Maar schat, echt, ik zal het nooit vergeten. Luister naar deze fatoe. Die bewaker keek me recht in mijn ogen aan. Hij wíst wat ik van plan was. I sabi toch? En hij keek gewoon weg. Hij zag me, en schat, echt, die man keek me aan en hij draaide zich om".

Zoals ik al zei, ik ben niet objectief. Maar het komt niet alleen door de gekleurde glazen waarmee ik naar zijn verhaal kijk dat ik sterk het vermoeden heb dat Winstons actie de mensen in charge van de p.i. helemaal niet slecht uitkwam. Eindelijk waren ze van de Antilliaan af. Het zou zelfs kunnen verklaren waarom die bewaker niet ingreep, maar dat is speculatie. Ik kan het hem niet kwalijk nemen dat Winston deed wat hij deed. Wat zou ik hebben gedaan? Ik heb geen idee. Hij heeft het beleefd. Zijn verhaal, niet het mijne en niet het jouwe. Een scenario dat ik hopelijk nooit hoef mee te maken. Zou ik het initiatief hebben genomen? De beste verdediging is de aanval? Of zou ik zijn blijven wachten in de hoop dat hij me zou vergeten? Wachtend tot ik misschien gestoken word? Wat zou jij hebben gedaan? Hoe zou jouw verhaal er uit hebben gezien?