Leerjaar

Mat en dof, zo ervaar ik het leven wanneer ik depressief ben. Alsof elke glans en schittering verdwenen is, weggesleten, aangetast. Er ligt een dof laagje over elk aspect van het leven. Fucked up, dat is het.

Depressie is een strenge, onverbiddelijke, onvermoeibare mentrix, die geen mededogen kent met haar pupil. Wat haar drijfveer is zou ik niet weten. Ik weet alleen wat zij met je doet. Opdat je zult leren wat er te leren valt van Depressie dompelt ze je onder in de Poel der Duisternis. Met andere woorden, je voelt je zwaar shit, en je kunt er met niemand over praten. Wanneer Depressie achter de lessenaar staat voel je je alleen te midden van ruim zeven miljard mede-aardbewoners. Het mooie is dat het iedereen kan overkomen. De een is er wat gevoeliger voor dan de ander, maar ieder van ons kan ooit face to face komen te staan met de Dame in het Zwart. Depressie maakt geen onderscheid. Het interesseert haar niet of je een vrouw of een man bent, je huidskleur doet er niet toe, je geloof, je sexuele geaardheid, je status, het maakt allemaal niets uit. Ze is niet voor niets het nichtje van Magere Hein. Dood discrimineert ook niet. 
Het is niet zo dat je op een dag wakker word en tot de ontdekking komt dat je plotseling en zonder enige reden bent toegelaten tot het eerste Leerjaar. Je bent niet van de ene dag op de andere depressief. Daar is een, in de meeste gevallen, lange reis aan vooraf gegaan. Die reis was als een soort toelatingsexamen, en als je slaagt mag je dus naar het  Niemandsland College. Zodra je door de poort bent, start Depressie, bijgestaan door onderwijzend personeel Verdriet, Woede, Frustratie en Pijn het lesprogramma voor het eerste semester. Met een beetje mazzel krijg je hulp van buitenaf, een soort huiswerkbegeleiding, zeg maar, in de vorm van therapie en/of medicijnen, en de onmisbare steun van de mensen om je heen (buitenschoolse activiteiten). Als je er gevoelsmatig al alleen voor staat, moet je er toch niet aan denken om er ook letterlijk alleen voor te staan? Hoe lang dat eerste semester duurt, valt niet te zeggen. Ja, ja, ik weet het (wel gek, maar niet dom), een semester betekent letterlijk zes maanden, maar vergeet dat maar. En het is pittig, want je bent er 24/7 mee bezig. Van een dagje vrij is geen sprake. Ook in je slaap gaan de lessen door. Alleen al daardoor ben je de hele tijd zo moe. Slapen wil je, het liefst de hele dag door. Hoef je meteen niets te voelen die dag. Maar er valt niet te ontsnappen.

Behalve als je ervoor kiest om een einde te maken aan je leven. Depressie bied je de kans om herboren te worden, in dit leven, een verbeterde versie van jou, maar er zijn mensen die die kans niet willen of niet kunnen grijpen. Ik zelf heb tijdens de depressies die ik heb gehad wel eens gedacht: "Als ik nu dood zou gaan, zou het allemaal stoppen", maar ik heb nooit het verlangen gevoeld om ook daadwerkelijk uit het leven te stappen. Ik dank de goden dat ik mij nog nooit zo heb gevoeld, want wat moet dat verschrikkelijk zijn. Vluchten in drugs is ook een optie, maar niet voor mij. Ik hoef niet nog gekker te worden dan ik al ben, toch?
 
Het enige wat je kunt doen is de situatie accepteren en met je depressieve ass van die koude, kille vloer komen (ze doen niet aan centrale verwarming op het College) en aan de slag gaan. Je volgt de semesters, je maakt kennis met de docenten Spijt, Schuld en Schaamte, tussendoor doe je je tentamens, kijken of je begrepen hebt wat je hebt geleerd over jezelf, en voor je het weet heb je het eerste Leerjaar achter de rug. De duur van het eerste Leerjaar is afhankelijk van een heleboel factoren en is bij iedereen anders.

Ik heb mijn eerste Leerjaar achter de rug. Achteraf gezien werd ik herboren tijdens een vakantie in Portugal, juni 2012, maar destijds realiseerde ik me dat niet. Maar daar begonnen de dingen te veranderen.  Het Portugese (zon)licht bracht de glans terug.

Een depressie verloopt in fases. Je begint helemaal onderaan en langzaam maar zeker werk je jezelf omhoog. Soms heb je even een terugval, je bent schoolmoe, je hebt er geen zin meer in. Dat is niet erg. Er is die stijgende lijn (hoewel je dat in het begin niet voelt) maar zo af en toe ervaar je een kuil, als een dip in de dip. Dat wil niet zeggen dat je weer helemaal overnieuw kunt beginnen.  Terugvallen zijn tijdelijk en toegestaan. Daarna ga je gewoon weer verder. The only way is up!

Ik heb één keer in de zoveel tijd een terugval. Ik noem het 'slechte dagen'. Dan voel ik me alleen op de wereld maar wil ik tegelijkertijd alleen maar met rust gelaten worden. En slapen tot de volgende dag.

Je mentrix is ietwat vriendelijker en begripvoller geworden nu ze je al wat langer kent, door alle gesprekken die je met haar hebt, en vanwege het respect dat je haar toont (daar is de bitch gevoelig voor) én door haar serieus te nemen.
Depressie gaat niet zomaar weg, daar moet je hard voor werken. En ze kan terug komen. Daar zullen redenen voor zijn. Voor je eerste diploma ben je geslaagd en je komt terug om een vervolgstudie te doen. Maar wel weer eerst opnieuw toelatingsexamen, je komt niet zomaar binnen, ondanks dat ze je nog kennen. Hoe dan ook, in de meeste gevallen genees je van een depressie. Godenzijdank. Want je leven lijkt één grote shithole, een enorme klerezooi, waar je geen controle meer over hebt. De angst-aanvallen kunnen zo hevig zijn dat je denkt dat je hart uit je borstkas gaat knallen, als dat gebroed in Alien. Je geest is uitgeput, je lichaam vaak ook en je sleept een karrenvracht aan onverwerkte emoties met je mee. En iedere keer als je denkt dat je bij de bodem van de kar bent gekomen blijkt er verdomme nog meer te liggen. To be processed, zegt het label.

Ik ben gedwongen weer aan het 'processen' geslagen door eerst het plotselinge overlijden van Moos, daarna te lang moeten overleven onder zware omstandigheden en vervolgens een gebroken hart. Hup, terug naar school, de karrenvracht stond al te wachten. Het gaat nu veel beter, mede dankzij medicijnen. Ik ben nog niet gelukkig, maar ik ben ook niet ongelukkig meer. Ik zit op de tussenverdieping, waar je weer geluksmomenten begint te krijgen, maar waar je ook 'slechte dagen' hebt. Tussen momenten van schittering kan het leven ineens weer dof zijn. Maar die terugvallen komen steeds minder en ik kan weer genieten en lachen.

Daar staat tegenover dat je er een karrenvracht aan zelfkennis en inzicht in jezelf voor terug krijgt. Je bent toch niet voor de lol in de leer gegaan? Dan kan je maar beter proberen er iets aan te verdienen. Het zou zonde zijn als je er niets aan over zou houden. Grijp die kans om als die verbeterde versie van jezelf uit de modder te kruipen, vecht en ploeter jezelf omhoog, geef de moed niet op en geloof in jezelf. Het vergt vertrouwen en een positieve instelling, ook al zit die waarschijnlijk vooral in het begin ergens ver weg verstopt.

Zo dacht ik er eerst niet over, hoor. Ik voelde me alleen maar klote dus ik had eerst iets van 'Fuck dat hele leerproces!', ik stond echt niet te juichen toen ik weer met die pillen moest beginnen.

Een depressie kan de beste leerschool zijn. Maar dan moet je wel durven. En je hebt mensen nodig die begrip hebben, die je steunen, die je serieus nemen maar je nog steeds voor vol aan zien. Medelijden is een vies woord en je hebt er geen hol aan. Zelfmedelijden is nog erger. Dat zorgt er alleen maar voor dat je met je bek in de blubber blijft liggen. Je af en toe zielig vinden is logisch en daar mag je echt wel aan toe geven. Maar daarna kun je maar beter jezelf een schop onder de kont geven of hopen dat er mensen zijn die die schop uitdelen (liefdevol maar ferm!).

Ik zal nog wel even een tijdje bezig zijn om helemaal uit deze laatste depressie te komen. Maar het is vandaag 31 december 2012 en dit is voor het eerst in bijna zeven jaar dat ik een positief gevoel heb over het nieuwe jaar. Er hangen beloftes in de lucht, er gaan dingen veranderen en ik merk dat ik werkelijk nieuwsgierig begin te worden naar wat 2013 brengen zal. Ik ben enorm dankbaar voor de steun, warmte, liefde en incidentele schop onder mijn kont die ik heb mogen krijgen in het jaar dat we bijna gaan afsluiten. Zonder bepaalde mensen had 2012 er heel anders uitgezien en zou ik niet nu reikhalzend uitkijken naar 2013.  En ik dank mijn strenge mentrix, mevrouw Depressie,  voor alles wat zij mij geleerd heeft het afgelopen jaar. Ik heb niet altijd zin in huiswerk en ik ben af en toe een dwarse, koppige pupil, maar ik geloof dat ze wel tevreden over me is. Ik ben gemotiveerd en optimistisch en dat ziet ze graag. Moge jullie allemaal een goed 2013 hebben. Mijn liefde gaat uit naar mijn dochters, mijn schoonzonen, mijn kleinkind, de kat en ja, ook de cavia, naar mijn familie en naar al die oude en nieuwe vrienden en vriendinnen die er voor me zijn geweest in 2012. You know who you are, ik hou van jullie!